Değerli vatandaşlar, elektrik, doğalgaz faturaları ile akaryakıt ürünlerine aralıksız yapılan ve yapılmaya devam edeceği kaçınılmaz görülen zamlar gerçekten el yakıyor, cepleri delik deşik ediyor. Fatura bedelleri ve akaryakıt ürünlerinin neden yüksek olduğu konusunda iktidar gerekçe olarak özetle girdi maliyetlerinin (Doğalgaz, kömür petrol) yüksek olmasını öne sürüyor. Bunun doğru olduğunu kabul edelim.
Bu durumda uluslararası petrol ve doğalgaz fiyatlarında günümüzde yaşanan ciddi orandaki düşüş faturalara indirim olarak neden yansımıyor. Öyleyse, iktidarın girdi maliyetleri gerekçesi gerçeği yansıtmıyor. Gerçek ne derseniz DOĞRU PARTİ Enerji, Tabii Kaynaklar ve Madencilik Politikaları Başkanı olarak cevabım, daha önce görsel ve yazılı medyada da açıkladığım üzere yandaş/Paydaş şirketlere kaynak aktarımıdır. Nasıl mı?

Değerli vatandaşlar, 27.Ocak.2023 tarihli BİRGÜN web sayfasında yer alan; sayıştay denetçi raporlarında, şirketlerin harcamalarının yurttaşın sırtına yüklendiği ve “Onların kazancı halka yük oldu. Elektrik ihalelerinin bedeli, tüketiciye yansıtılıyor” haberini görünce elektrik şirketleri üzerinden yapılan soygun düzenini bir daha anlatma ihtiyacı duydum. AKP iktidarı, 2013 yılında çıkardığı kanun ile elektrik hizmetlerini EÜAŞ (üretim), TEİAŞ (İletim), TEDAŞ (dağıtım), TETAŞ (perakende ve toptan satış) ve EPİAŞ (Piyasa işletim, ithalat ve ihracat) olarak ayırdı. Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca Türkiye 21 elektrik dağıtım bölgesine ayrılmış ve böylece elektrik dağıtım, tedarik şirketleri kurularak özelleştirme kapsamına alınmıştır.
Yapılan özelleştirmeler sonucu tüm bu hizmetler Yandaş/Paydaş şirketlere verilmiştir.

AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında toplam elektrik üretiminin %60’ı kamu şirketi EÜAŞ tarafından gerçekleşirken, bugün bu oran %50- %90 aralığına kadar yükselmiştir. EPİAŞ(Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.) ortaklık yapısı. TEİAŞ %30.00 (A Grubu hisseye sahip), BİST %34.16 (B Grubu %30 ve C Grubu %4,16 hisseye sahip), SPOT PİYASA %35.84 (C grubu hisseye sahip 97 özel sektör katılımcısı)

Şeklinde olup burada dikkatinizi çekmek istediğim husus var ki, 21 dağıtım ve tedarik şirketleri hemen hemen aynı şirketler olup bu şirketlerin aynı zamanda BİST ve SPOT PİYASA içerisinde de yer almalarıdır.

Yani, daha önce devlet tarafından abonelere satılan elektriği, AKP yönetimi 2013 yılından itibaren uygulamaya aldığı elektrik piyasası kanunu doğrultusunda aracılar vasıtasıyla devlet yerine yandaş/paydaş şirketlerin kazanmasının önünü açmıştır. Yani; Elektriği ucuza alan bu şirketler aynı zamanda BİST ve SPOT PİYASA ortağı olmalarından dolayı tüketici fiyatlarındaki artışlarla her yönden servetlerine servet katıyor. Böylece;

• Dağıtım şirketleri aynı zamanda tedarik şirketidir. Elektriği devletten ucuza (2.95cent) alıp yüksek bedelle (11.5cent) vatandaşa fatura ediyorlar. KAZANÇTA 1.ADIM

• Bu şirketler aynı zamanda SPOT PİYASA içerisinde yer almaktadır. Spot piyasadan yüksek bedelle alım yapılması kazançlarında bir kayba sebep olmuyor. Çünkü; spot piyasadan alım yapılan şirketler de kendi şirketleridir. KAZANÇTA 2.ADIM

• Bu şirketler aynı zamanda BİST iştirakçilerindendir. KAZANÇTA 3.ADIM

• Ulusal tarife uygulaması nedeniyle ülkenin 40 milyar KWh olan kayıp kaçak elektrik (%12) bedelini tüm abonelere yansıtılmakta, bakım-onarım ve yenileme masraflarını da devletin ilgili kurumu TEİAŞ karşılamaktadır. KAZANÇTA 4.ADIM

Bu kazançlar yanında, söz konusu şirketlere verilen ayrıcalık nedeniyle,

• EÜAŞ ürettiği elektriği Dağıtım şirketlerine maliyetin altında 2.95cent ile sattığından DEVLETİMİZ 1.KEZ ZARAR EDİYOR.

• EÜAŞ ihtiyaç olan elektriği, elektrik üreticisi şirketlerden fiyat alım garantisi gereği cent karşılığı yüksek bedelle satın alıyor ancak 2.95cent ile dağıtım şirketlerine sattığından DEVLETİMİZ 2.KEZ ZARAR EDİYOR.

• EÜAŞ, TEİAŞ (%30), BİST (%34.16) ve Dağıtım ve tedarik şirketleri ile birçok holdingin bağlı şirketlerinin yer aldığı spot piyasa üzerinden yüksek bedelle satın aldığı elektriği tekrar dağıtım şirketlerine düşük bedelle sattığı için DEVLETİMİZ 3.KEZ ZARAR EDİYOR.

• Bakım, Onarım ve yenileme gibi hizmetler bu şirketlerin sorumluluğunda olmasına rağmen, bu hizmetler de TEİAŞ tarafından yapıldığından DEVLETİMİZ 4.KEZ ZARAR EDİYOR.

Değerli vatandaşlar, gördüğünüz üzere AKP yönetimi, bir değil, iki değil, üç değil tam dört kez Yandaş/Paydaş şirketlere kazanç sağlamak için vatandaşlarımızı nasıl soyduğunu, devletimizi ise nasıl zarara uğrattığını anlatmaya çalıştım.

Tüm bu soygun düzeni karşısında, AKP yönetiminin, milletten yana değil sermayeden yana bir tutum sergilemesinin nedenini de bilmenizi isterim. AKP yönetimi özelleştirme esnasında bu şirketlerin ihtiyaç duyduğu finansın temininde muhatap finans kuruluşlarına hazine garantisi vererek hazineyi borçlandırmıştır. Bu şirketler kullandıkları kredileri ödeme zorluğuna düşünce iktidar bu ödemeleri hazineye yüklemek yerine hazinenin bu yükünü
vatandaşların sırtına yüklemiştir.
Değerli vatandaşlar, bu adaletsiz ve vicdandan yoksun uygulama sonucu bu şirketler toplamda milyar dolarlar kazanırken, devlet ve vatandaşlar soyuluyor. Ne için peki. Biz yüksek elektrik faturalarını öderken kullandığımız elektriğin bedelini değil bu şirketlerin borçlarını ödemek için. Ne yani şirketin borcu, abonenin borcu mu? oldu. DOĞRU PARTİ  iktidarı; tüm elektrik hizmetlerini kamulaştırmak suretiyle AKP’nin elektrikteki bu acımasız soygun düzeni ile bu şirketlere sağlanan rant kapılarını kapatacak ve şirketleri borçlarıyla baş başa bırakacaktır. Vatandaş sadece kendi borcundan sorumlu olacaktır.

29.Ocak.2023
Selam ve saygılarımla
Cezmi Orkun
Doğru Parti Genel Başkan Yardımcısı
(Enerji, Tabii Kaynaklar ve Madencilik Politikaları Başkanı)