İngiliz plastik atıklarından sonra asbest ve radyasyonlu olduğu bilinen Brezilya uçak gemisi Sao Paulo Türkiye’ye mi getiriliyor ?

Brezilya donanmasına ait Sao Paulo adlı uçak gemisinin Türkiye’de Sök Denizcilik ve ticaret şirketi tarafından satın alınarak sökülmek üzere Aliağa’ya çekileceği haberi başta çevre örgütleri olmak üzere Brezilya ve Türkiye’de ortalığı karıştırdı.

Gemide muhtemelen 600 ila 900 ton arası asbest ve başta radyasyon olmak üzere başka tehlikeli ve zehirli maddelerinde bulunduğu tahmin ediliyor.

Brezilya’da Çevreciler geminin müze yapılması ve Türkiye’ye gönderilmemesi için dava açtılar. Kazanırlar ise gemi ile ilgili sorun bitecek.

Ancak Türkiye’de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Brezilya donanmasına ait Sao Paulo adlı savaş gemisinin sökümü için Sök Denizcilik adlı firmaya 30 Mayıs 2022’de izin verdiği ortaya çıkmasından sonra Türkiye’de de başta Çevreci örgütler ve CHP Millet vekilleri ve İzmir Büyük şehir Belediye Başkanı Tunç Soyer olaya müdahil oldular. Konuyu mahkemeye taşıyacaklarını söylediler.

TBMM Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, konuyu Meclis gündemine taşıdı ve ilgili dört bakanlığa sorular yöneltti. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’dan önergelere yanıt olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu CHP’li Bakan’a, “Bahse konu gemi ile ilgili gemi sökümcüsü/acentesi tarafından Bakanlığımıza yapılmış herhangi bir izin talebi bulunmamaktadır” dendi.

İzmir, dünyanın atık çöplüğü haline getirilemez”

CHP’li Bakan, “Geminin haziran ayında Aliağa’ya geleceği duyurulmuştu. Ancak gemi Brezilya limanında, henüz yola çıkmadı. Gemiyi yakından takip ediyoruz. Ulaştırma Bakanlığı önergemize verdiği yanıtta, gemi sökümcüsünün izin talebinde bulunulmadığını açıkladı. Bu, bir nebze olsun içimizi rahatlatsa da konunun takibini sürdüreceğiz. Son 5 yılda 714 gemi sökümü yapılmış, 74 bin 226 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiş. Yine son 5 yılda 241 bin 970 kg asbest lisanslı tesislerde bertaraf edilmiş. Bakanlıkların, plastik atık ithalatında olduğu gibi gemi sökümündeki tehlikeli atıkların bertarafına ilişkin beyanları da inandırıcı değil. Plastik atıkların ekonomik değer olduğunu iddia ediyorlardı. Sonra Avrupa’nın çöplerinin tarım alanlarına gömüldüğü, dere kenarlarında yakıldığı ortaya çıkınca yasaklama cihetine gittiler. Benzer bir durum da asbestli gemiler için geçerli. Havamızı, suyumuzu, toprağımızı, denizlerimizi kirleten, halk sağlığını tehdit eden bu tehlikeli atıkları kentimizde istemiyoruz. İzmir, dünyanın atık çöplüğü haline getirilemez” dedi.

Son 5 yılda 714 semi sökümü yapıldı. 74 bin 226 ton tehlikeli atık bertaraf edildi

Çevre ve Şehircilik Bakanı, CHP’li Murat Bakan’ın önergesine verdiği yanıtta şu verileri paylaştı:

2020’de 118 gemi söküldü, 10568,388 ton tehlikeli atık bertaraf edildi.

2019’da 128 gemi söküldü, 18553,794 ton tehlikeli atık bertaraf edildi.

2018’de158 gemi söküldü, 16427,765 ton tehlikeli atık bertaraf edildi.

2017’de 189 gemi söküldü, 16552,209 ton tehlikeli atık bertaraf edildi.

2016’da 121 gemi söküldü, 12123,982 ton tehlikeli atık bertaraf edildi.

Son 5 yılda toplam 241 bin 970 kg asbest bertaraf edildi

Öte yandan Bakanlık son 5 yılda söküm için getirilen gemilerde tespit edilen asbest miktarlarını da paylaştı: “2020’de 130 bin 950 kg, 2019’da 69 bin 300 kg, 2018’de 13 bin 960 kg, 2017’de 25 bin 610 kg, 2016’da 2 bin 150 kg asbest lisanslı tesislerde bertaraf edildi”.

Çalışma Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı soruları yanıtsız bıraktı

CHP’li Bakan’ın, asbest içeren gemilerin söküm işlemlerinin yapıldığı işletmelerde çalışan işçilerin çalışma koşulları ile asbeste maruz kalınması sonucunda oluşan meslek hastalıklarıyla ilgili çalışmalar olup olmadığı sorularına Çalışma Bakanlığı’nca yanıt verilmedi.

Murat Bakan’ın Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya yönelttiği “Halk sağlığını ilgilendiren hususlarda karar vericiler arasında olmak için bir çalışmanız veya çabanız olacak mı? Bu konuda diğer Bakanlıklarla koordinasyon ve iş birlikleriniz neler?” soruları da yanıtsız kaldı.

Konu ile ilgili İzmir Büyük Şehir Belediye Başkanı’nın twiti ise aşağıda.

Öte yandan geminin harekat kabiliyeti bulunmadığı ve en az birkaç römorkörce çekilerek Türkiye’ye getirilebileceği açıklandı.